Fouten hulpverleners rondom seksueel misbruik

post afbeelding

De redactie van GezondTotaal vroeg aan deskundige Ivonne Meeuwsen een top 5 op te stellen rondom seksueel misbruik. Zij vertaalde dit naar de meest gemaakte fouten door hulpverleners bij verwerken van misbruik.

Het niet zien

Met stip op nummer één staat ‘Het niet zien’. Bij kinderen wordt misbruik meer dan 90% niet gesignaleerd, door niemand. Bij volwassenen die kampen met de lange termijn effecten van seksueel misbruik, wordt het seksueel misbruik ook vaak niet herkend als zodanig. Seksueel misbruik is immers geen diagnose. Dus worden mensen behandeld voor hun depressie, hun angststoornis of wat dan ook. Mensen krijgen medicijnen en soms therapieën, maar wordt nooit gekeken naar de oorzaak van de depressie of de angststoornis. Daar is geen protocol voor. Dus blijft het seksueel misbruik ongezien en onbesproken. Sietske Dijkstra, onderzoeker en expert op het gebied van seksueel misbruik zei hierover: ‘Wat je aandacht geeft groeit. Wat je vermijdt blijft stilstaan’.

Wachten tot de cliënt er over begint

Hoe lastig het ook is, de meeste cliënten durven niet zelf over seksueel misbruik te beginnen. Soms hebben ze het misbruik in hun hoofd anders gelabeld. Zelf dacht ik jarenlang dat ik een ‘bijzondere relatie’ had gehad. Eén waar de rest van de wereld niets van zou snappen, dus ik moest er vooral mijn mond over houden. Mensen schamen zich ervoor, voelen zich schuldig of vinden dat ze er allang overheen hadden moeten zijn en proberen het seksueel misbruik te bagatelliseren. ‘Ach, anderen hadden het zwaarder, ik ben alleen maar verkracht’, of ‘Hij heeft niet in mij gezeten, alleen maar met zijn vingers’. Zelfs cliënten die over allerlei andere aspecten goed kunnen praten en als het over een ander gaat heel helder hebben waar de grenzen lopen, kunnen over hun eigen verhaal vaak niet praten. Het is aan de hulpverlener om er vragen over te stellen.

Alle problemen zelf willen oplossen

Een cliënt die therapie of coaching wil voor haar/zijn problemen, wil niet dat de problemen opgelost worden. Zij willen leren hun problemen op te lossen. Wanneer je als hulpverlener de problemen van je cliënt oplost, ontneem je deze het oefenmateriaal. Heel soms, als je cliënt overspoeld raakt, is het handig om in te grijpen en één of twee problemen te parkeren. Maar doorgaans is het beter om de persoon haar/zijn eigen oplossing te laten zoeken, die passen ook altijd beter bij hem of haar als persoon, wat de slagingskans drastisch doet toenemen. Een ander aspect is dat de problemen die het gevolg zijn van seksueel misbruik levensbreed zijn. Het is onzin om te denken dat je als therapeut over al die problemen kennis moet hebben. Soms is het beter voor je cliënt als je hem of haar goed kunt doorverwijzen.

Bang zijn voor de heftige emoties

De fout die ik therapeuten veel zie maken is dat ze heftige emoties willen afremmen. Daarmee wordt het voor de persoon in kwestie moeilijker om te helen. In plaats van de pijnlijke ervaringen opnieuw in het bewustzijn brengen om ze te daadwerkelijk te helen, worden ze wéér weggestopt. Bij seksueel misbruik zijn de emoties rauw en doordat ze vaak lang onderdruk zijn, worden ze uitvergroot. Hartverscheurend huilen, opperste razernij, intense angsten, dodelijke vermoeidheid: het hoort bij het proces van helen. Niets is fnuikender voor het therapeutisch proces als een therapeut die bang is voor de heftige emoties van zijn of haar cliënten.

Denken dat het wel mee zal vallen

Vanuit de gedachte dat kinderen veerkrachtig zijn, denkt een therapeut soms dat het wel mee zal vallen. Zelfs áls het seksueel misbruik bekend is, wordt er vaak weinig aandacht aan besteed vanuit de gedachte dat het kind het beter maar kan vergeten. Dan wordt er gewerkt aan faalangst of weerbaarheid, maar het trauma wordt niet besproken. Helaas wordt de ervaring op die manier niet verwerkt, maar ze wordt wel opgeslagen samen met de reactie van de omgeving op het misbruik. Een kind dat één keer hulp heeft gezocht en niet gekregen, houdt vervolgens vaak jarenlang haar/zijn mond. Er zijn mensen die tegen de tachtig lopen die nu nog last hebben van het seksueel misbruik dat hen als kind is overkomen. Het valt bijna nooit mee.

Wat wél werkt!

Deze top 5 van fouten die therapeuten maken als het om seksueel misbruik gaat, is één van de belangrijkste redenen dat ik samen met Lien Daams van JeBesteBest het symposium ‘Wat wél werkt! Hulpverlening na seksueel misbruik’ heb georganiseerd. Een symposium waar je kunt leren en ervaren met de topprofessionals uit diverse disciplines.


GD Star Rating
loading...

Gerelateerde Posts

Sexting: stuur nooit door!

Door Astrid Kremers

Waarom de definitie van seksueel misbruik ertoe doet

Door Ivonne Meeuwsen

Reageer op dit bericht

  1. Wederom een goed artikel Ivonne! Bedankt voor je werk!

    Lyssa 21-10-2014 14:47
  2. Inderdaad een goed artikel! Maar wat als je vals beschuldigd wordt van seksueel misbruik en er ook een seponering is uitgesproken dat je ten onrechte als verdachte bent aangemerkt? De hulpverlening, cq gezinsvoogd, blijft suggereren dat je mogelijk misbruik niet kunt uitsluiten en past nog steeds allerlei beperkingen toe gebaseerd op een valse aangifte. De officier van justitie heeft in zijn uitspraak zelfs benoemd dat stiefvader waarschijnlijk een grote rol heeft gespeeld in de verklaringen van de zogenaamde slachtoffers, ivm een vechtscheiding! Wat kun je dan als ouder doen om de beperkingen op te heffen en te zorgen dat er gewerkt wordt aan compleet contactherstel zoals de beschikking dit voorschrijft? In het eerste jaar OTS is er weinig gebeurd om dit te bewerkstelligen en ook nu blijft gezinsvoogd bij beperkingen in het contact en blijft suggereren dat je misbruik niet kunt uitsluiten. Hebben jullie daar ook een artikel over? Of kunnen jullie advies geven hoe te handelen? Feit blijft dat er bij vechtscheidingen vaak valse aangiften worden gedaan en dat eigenlijk de verkeerde ouder gestraft wordt voor niet gepleegde misdrijven, doordat de kinderen worden ingezet in de strijd. Wat kun je als liefhebbende ouder doen om dit mogelijk aan te tonen en daarnaast de gezinsvoogd onderzoek te laten doen naar de waarheid (artikel 3.3 Jeugdwet) Immers de meeste gezinsvoogden zeggen ook dat ze niet aan waarheidsbevinding doen! Hoe kun je dan nog je kinderen beschermen en zorgen dat een gezinsvoogd werkt aan vastgestelde doelen van een beschikking? Ik hoop dat iemand mij van advies kan voorzien, want ik weet uit ervaring dat veel ouders in Nederland worstelen met dit probleem!

    Ingrid 19-10-2016 02:18
  3. @Ingrid:
    Wat een nare situatie. De taak van de hulpverlening is anders dan die van de gerechtelijke macht en het gaat mis als zij op elkaars stoel gaan zitten.
    Wat je kunt doen? Ik heb als hulpverlener daar niet het juiste gereedschap voor. Wat ik je wel kan aanbevelen is om juridische hulp te zoeken. Bijvoorbeeld bij de advocaten van Stichting Langsz die gespecialiseerd zijn als slachtofferadvocaten in zedenzaken. Dat lijkt misschien tegenstrijdig, maar wellicht dat zij je kunnen helpen in jullie strijd tegen de valse aangifte.
    Overigens: valse aangifte komt in zedenzaken evenredig vaak voor als in alle andere soorten zaken zoals gewelds- en vermogensdelicten. Erg naar als jullie daar het slachtoffer van zijn geworden.

    Ivonne Meeuwsen 19-10-2016 11:35

Reacties zijn gesloten.