De menstruatie wordt door hormonen geregeld. Gemiddeld eens in de 21 tot 35 dagen komt er een eitje vrij uit een van de twee eierstokken. Elke menstruatieperiode wordt het baarmoederslijmvlies dikker zodat het vrijgekomen eitje zich in de baarmoederholte kan nestelen. Wanneer er geen zwangerschap ontstaat, laat deze slijmvlieslaag na enkele dagen los. De baarmoerder trekt zich regelmatig samen om de losgelaten slijmvlieslaag naar buiten te drukken. Dit samentrekken kan tot pijn leiden vlak voor en tijdens de menstruatie. De menstruatie duurt gemiddeld 3 tot 5 dagen.
Primaire en secondaire menstruatiepijn
We onderscheiden twee vormen van menstruatiepijn. De medische termen hiervoor zijn primaire dysmenorrhoea en secondaire dysmenorrhoea. Ik verwijs hier verder naar als primaire menstruatiepijn en secondaire menstruatiepijn. Het verschil tussen de primaire en secondaire vormen van menstruatiepijn ligt in de onderliggende oorzaken en de periode dat de pijn aanhoudt.
Primaire menstruatiepijn
Bij primaire menstruatiepijn beperkt de pijn zich tot de menstruatieperiode. De oorzaak van primaire menstruatiepijn ligt vooral in de samentrekkingen van de baarmoeder en een stofje in het bloed, de zogeheten prostaglandine. Hoe hoger de concentratie prostaglandine, hoe groter de kans op toename van de mentruatiepijn.
Secundaire menstruatiepijn
Bij secondaire menstruatiepijn duurt de pijn voort na de menstruatieperiode of komt de pijn tussen menstruatieperiodes. De oorzaak van secondaire menstruatiepijn ligt bij andere aandoeningen. Veelvoorkomende oorzaken zijn:
- onstekingen in de baarmoeder of eileider
- smalle baarmoederhals, bijvoorbeeld versmalde baarmoederhals door kramp of spanning
- endometriose, een chronische aandoening waarbij baarmoederslijmvlies zich hecht buiten de baarmoederholte
- chronische obstipatie
- tumoren
- door abnormale ligging van de baarmoeder
- bekkeninfectie
Veelvoorkomende bijverschijnselen
Iedere vrouw reageert anders op de menstruatie. Veel vrouwen ondervinden geen of weinig klachten. Bij 5 tot 10% van de vrouwen treedt menstruatiepijn op. Veelvoorkomende bijverschijnselen hierbij zijn een of meerdere van de onderstaande:
- Buikkrampen en pijn
- Zeurende pijn die zich uitstrekt tot de lage rug en benen
- Veel menstruatievocht
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Overgeven
- Constipatie of diaree
- Veelvuldig plassen
Wat u zelf kunt doen tegen menstruatiepijn
Het is belangrijk te zorgen voor rust en ontspanning. Stress kan bijdragen aan verkramping. Voor de ontspanning kunt u ook ontspanningsoefeningen doen, yoga, dansen, zingen, uw onderrug laten masseren of een warme douche nemen. Tegen de pijn kunt u ook een pijnstiller nemen, zoals een paracetamol.
U kunt ook rekening houden met uw voeding. Door goed te observeren hoe u op welke voeding reageert en of bij bepaalde voeding de menstruatiepijn en –krampen meer of minder voorkomen. In algemene zin wordt de onderstaande voeding aanbevolen om menstruatiepijn en –krampen te voorkomen of te verminderen:
- Bonen en groene groente zoals spinazie. Het gaat om groenten die veel calcium bevatten en die alkalisch werken.
- Bessen, deze hebben een sterk ontstekingsremmend effect.
- Voeding met hoge concentratie antioxidanten, zoals kersen, tomaten, en groente zoals broccoli.
- Neem liever tofu, kip of vis dan rood vlees. De omega-3 in vis heeft een prostaglandine remmend effect.
- Lijnzaad. Ook lijnzaad bevat veel omega-3.
- Vermijd voeding met veel geraffineerde koolhydraten, zoals witbrood, pasta en suiker.
- Vermijd voeding met omega-6, zoals zonnebloemolie.
- Vermijd transvetten. Dus bij voorkeur geen gefrituurd voedsel, cake e.d.
- Drink voldoende water, maar vermijd drank met caffeine en alcohol.
- Rook niet of matig het roken in ieder geval.
- Beweeg voldoende, zodat de baarmoeder zich ontspant en niet verzuurd.
Reguliere behandelingen
Bij veelvoorkomende klachten van menstruatiepijn is het belangrijk dit met de arts te overleggen. Het is belangrijk vast te stellen of er sprake is van primaire menstruatiepijn of dat er sprake is van secondaire menstruatiepijn en dus onderliggende problemen die tot de menstruatiepijn leiden. Het meest voorkomende is de primaire menstruatiepijn. Bij menstruatiepijn zal de huisarts rust en ontpanning voorschrijven, en pijnstillers. De middelen die de huisarts voorschrijft, zoals diclofenac of naprocen vermindern ook de werking van prostaglandine. De samentrekkingen van de baarmoeder, en dus de menstruatiepijn, zouden daarmee moeten afnemen.
Acupunctuur
Acupunctuur wordt meer en meer gebruikt bij menstruatiepijn. Bij primaire menstruatiepijn richt de acupunctuur zich op de pijnbestrijding, het verminderen van de menstruatiekrampen, het ontspannen van de baarmoederspier en bevordert de lokale bloeddoorstroming wat verzuring tegengaat. Bij secondaire menstruatiepijn richt acupunctuur zich aanvullend op het bestrijden van de oorzaken, zoals ontstekingen aan de baarmoeder en bekken, of op het verminderen van spanningen die verkramping van de baarmoederhals tot gevolg hebben. Zowel bij primaire als bij secondaire menstruatiepijn bestrijdt acupunctuur behalve de oorzaken ook de klachten naar aanleiding van de bijverschijnselen.
De acupunctuurbehandeling
Voordat de acupuncturist de behandeling start is het belangrijk een goede diagnose te stellen. Hiervoor zal de acupuncturist u een aantal vragen stellen, zoals de hoeveelheid en kleur van het menstruatievocht, of de menstruatie regelmatig is, of er tussendoor bloedingen en pijn zijn en of er nog andere klachten zijn zoals obstipatie, ontstekingen aan het bekken of de eileider. Wanneer de diagnose is gesteld kan het behandelplan met u worden overlegd.
De behandelingen vinden meestal plaats wanneer de menstruatiepijn optreedt. Bij de aanvang van de menstruatie dus. Het is vooraf moeilijk aan te geven hoeveel behandelingen nodig zijn. Over het algemeen zijn per menstruatieperiode slechts één of twee acupunctuurbehandelingen nodig. Bij sommige vrouwen is een behandeling voldoende en komt de pijn daarna bij volgende menstruaties niet meer terug. Bij de meeste vrouwen is het nodig de acupunctuurbehandeling enkele opeenvolgende menstruatieperioden te herhalen. Soms is het advies de voeding aan te passen of om dit met voedingsupplementen aan te vullen.
Kruidenbehandeling
Als uw acupuncturist ook heeft doorgeleerd voor kruidentherapie, dan kan hij adviseren in het behandelplan ook kruiden toe te passen. Dit zal vaak het advies zijn bij heel donker menstruatievocht met pijn, bij teveel of juist te weinig menstruatie en bij endometrose. Met name geldt dit ook wanneer er ook andere gezondheidsklachten aan de orde zijn. Door dit totaal in balans te brengen wordt dan ook de menstruatiepijn verholpen. De effecten van acupunctuur en kruidenbehandeling versterken elkaar enorm, waardoor de kans op het aanslaan van de behandeling enorm toeneemt.
Tot slot
Veel vrouwen ervaren menstruatiepijn als iets om mee te leren leven. Overleg echter met uw huisarts als de pijn hevig is of in hevigheid toeneemt. Ook wanneer u nooit last had van menstruatiepijn en nu opeens wel kan het belangrijk zijn met een arts contact op te nemen. U kunt dan vaststellen of er geen ernstiger oorzaken zijn voor de menstruatiepijn.
Als u kiest voor acupunctuur tegen menstruatiepijn, kies dan voor een acupuncturist die ook arts is. Op die wijze houdt u de aansluiting tussen de reguliere behandelingen en de aanvullende behandelingen zoals acupunctuur en eventueel kruidentherapie.
Reageer op dit bericht