Principe van Acupunctuur
Acupunctuur wordt in Nederland gebruikt als een verzamelnaam voor een aantal behandeltechnieken waarbij het zelfherstellend vermogen van lichaam en geest worden bevorderd. De overeenkomst tussen deze behandeltechnieken is dat zij de lichaamsenergie beïnvloeden via de zogeheten acupunctuurpunten. Hiervoor zijn verschillende technieken.De meest voorkomende techniek is door op de acupunctuurpunten kleine naaldjes in te brengen. Het woord acupunctuur (letterlijk vertaald betekent dit ‘naald prikken’) verwijst daar ook naar. In plaats van naalden zijn er echter ook andere mogelijkheden. U kunt samen met de acupuncturist overleggen welke techniek voor u in uw situatie het beste past.
Om acupunctuur goed te begrijpen licht ik eerst de werking van acupunctuur toe. Het principe van de acupunctuur kunnen we benaderen vanuit twee verschillende visies: de visie van de Traditionele Chinese Geneeskunde, ook wel TCM genoemd naar de afkorting voor het engelse Traditional Chinese Medicine. En de visie van de reguliere allopatische geneeskunde zoals we die in Nederland kennen. Eerder schreef ik op GezondTotaal het artikel “Dokter, kunt u mij over acupunctuur vertellen?”, hierbij ga ik dieper in op de werking van acupunctuur in het algemeen. Hier wil ik nu graag dieper in gaan op acupunctuur volgens TCM en volgens de westerse reguliere geneeskunde.
Acupunctuur volgens TCM (Traditional Chinese Medicine)
Binnen de TCM gaat men ervan uit dat in het lichaam levensenergie aanwezig is, de zogeheten Qi (spreek uit “Tsie”). Deze Qi verwijst naar de energie die we gebruiken zoals om onze armen en benen te bewegen en te voelen, voor het functioneren van onze organen, onze ademhaling, spijsvertering of voor onze hersens. Kortom de functies van het zenuwstelsel en de bloed- en lymfeomloop. Deze Qi stroomt in een systeem, de hoge qi –concentratielijnen, ook wel acupunctuurkanalen of meridianen genoemd. Deze meridianen lopen van de puntjes van onze tenen en vingers via onze ledematen naar ons romp tot aan onze kruin toe. Onderweg verbinden de meridianen elkaar en de organen. De meridianen zijn vernoemd naar de organen waar ze doorheen lopen, zoals de longmeridiaan, miltmeridiaan, blaasmeridiaan of niermeridiaan.
Op de meridianen liggen de zogeheten acupunctuurpunten. Dit zijn de punten op een meridiaan waar de Qi stroming door de meridiaan het beste beinvloed kan worden. Beinvloeding van de Qi stroming kan nodig zijn wanneer er lichamelijke of geestelijke klachten optreden. Die zijn dan het gevolg van blokkades in de Qi stroom, waardoor de aan de meridiaan gelegen organen en andere lichaamsdelen onvoldoende Qi ontvangen en dus onvoldoende functioneren. Met acupunctuur kunnen we de blokkades in de Qi stroom opheffen.
De functies van de punten op een meridiaan kunnen verschillen. Punten kunnen effectief zijn voor bijvoorbeeld de functie van het immuunsysteem, om darmbeweging te reguleren bij klachten zoals constipatie, aambeien, of het balanseren van darmvocht en verbetering van de voedingsopname voor patiënten die zich moe of zwak voelen. De acupuncturist kiest de punten met aandacht voor de specifieke individuele situatie van de patiënt.
Wanneer de punten worden gestimuleerd beinvloedt dit de Qi met signalen naar de hersens en andere lichaamsdelen en organen. Ons lichaam heeft een zelfgenezende functie, en deze wordt door de stimulatie geactiveerd of versterkt.
Acupunctuur volgens de westerse reguliere geneeskunde
De westerse reguliere geneeskunde is veel meer anatomisch ingesteld dan de principes van Qi en Meridianen zoals men die binnen de TCM kent. Met onderzoek heeft men vastgesteld dat de zogeheten acupunctuurpunten een hoge concentratie hebben van zenuweinden, zenuwen, immuuncellen, lymphe en zeer nauwe bloedvaatjes. De acupunctuurpunten kennen tevens een iets lagere electrische weerstand dan de omliggende huid. Zo heeft droge huid gewoonlijk een directe stroomweerstand van 200.000 tot 2 miljoen Ohm. Bij acupunctuurpunten is dit slechts 50.000 Ohm.
Na het vaststellen van de anatomische aanwezigheid van acupunctuurpunten heeft men binnen de kaders van de westerse geneeskunde geprobeerd de werking van acupunctuur te verklaren. Het meeste onderzoek richte zich op pijnbestrijding. Zo is vastgesteld dat met acupunctuur neurotransmitters, zoals endorfinen, norepinifrine en enkefalin geblokkeerd kunnen worden, waardoor de pijn afneemt. Hoe de acupunctuurpunten deze neurotransmitters beïnvloeden is nog niet verklaard. Dat acupunctuur werkt is echter wel vastgesteld.
Acupunctuur
Met acupunctuur wordt vrijwel altijd verwezen naar de verzameling van acupunctuurtechnieken, of specifiek naar de klassieke acupuntuur: de acupunctuur met naalden.
Acupunctuurnaalden lijken in niets op de injectienaalden zoals we die allemaal wel kennen. Acupunctuurnaalden zijn heel dun en zijn niet hol. De naaldjes hebben een puntig deel en een kop waar de acupuncturist de naald goed vast kan houden. In Nederland gebruiken bijna alle acupuncturisten naalden uit steriele verpakking. Dit zijn wegwerpnaaldjes voor éénmalig gebruik. Het gebruik van deze naaldjes heeft de voorkeur vanwege de hygiëne. Van het inbrengen van de naald voelt de patient meestal niets of nauwelijks iets. Als er pijn optreedt trekt deze meestal direct weer weg. Mocht u het plaatsen toch pijnlijk vinden, vertel dit dan aan de acupuncturist. Deze kan dan toelichten waarom deze ene plaats wel pijnlijk kan zijn, of kan kiezen voor een ander acupunctuurpunt of andere techniek.
Bij de klassieke acupunctuur plaatst de acupuncturist kleine metalen naaldjes op de acupunctuurpunten. Voor de behandeling van een klacht is het meestal nodig op meerdere acupunctuurpunten een naaldje te plaatsen. Hoe diep het naaldje in de huid dient te worden aangebracht is afhankelijk van het acupunctuurpunt en van de beoogde functie. Na het plaatsen van het naaldje zal de acupuncturist de naaldjes even draaien. Dit is om het effect van het naaldje op het acupunctuurpunt te krijgen.
De naaldjes blijven afhankelijk van de behandelnoodzaak ongeveer twintig minuten zitten. Daarna zal de acupuncturist de naaldjes verwijderen. Tijdens de behandeling ligt of zit de patient rustig.
Acupunctuur kan gebruikt worden voor tal van aandoeningen. Variërend van pijnbestrijding tot het omkeren van de baby bij stuitligging tot afslanken bij overgewicht. Hier vindt u een overzicht van klachten waarvoor acupunctuur met succes kan worden toegepast.
Acupressuur
In plaats van stimulatie middels naalden kunnen acupunctuurpunten ook met druk of met massage gestimuleerd worden. Druk of massage van de acupunctuurpunten hebben een minder sterke stimulatie van de acupunctuurpunten tot gevolg. Acupressuur wordt meestal gebruikt voor het bevorderen van de bloeddoorstroming, ontspanning van de spieren en het versterken van de weerstand in algemene zin. De acumassage kan gecombineerd worden met andere massagetechnieken.
Cupping
Cupping is een oude techniek, die behalve in de de TCM ook bij de oude Egyptenaren (1500 v. Chr.) al werd toegepast. Omdat Acupunctuur en TCM-technieken in Nederland vaak door elkaar worden gebruikt behandel ik hier ook de cupping.
Bij cupping wordt op bepaalde plaatsen, afhankelijk van de te behandelen klacht, door de acupuncturist een kopje geplaatst. Dit zijn geen gewone kopjes, maar kopjes met een zuigpompje om onderdruk in het kopje te bewerkstelligen. In plaats van de speciale kopjes met zuigpompje kan de onderdruk ook bewerkstelligd worden met verhitting.
Bij cupping wordt met de onderdruk de huid en het onderliggend weefsel als het ware iets het kopje in getrokken. Cupping is werkzaam voor het stimuleren van de bloeddoorstroming, bevorderen van de lymphedoorstroming, verlichting bij ontstekingen, verlichting bij stijfheid (ook wanneer massage niet werkzaam is).
Cupping is ook effectief tegen verkoudheid, rugpijn en frozen shoulder.
Patiënten voelen zich vaak ontspannen na de cupping. Houdt er wel rekening mee dat op de plaats waar de cupping is toegepast tijdelijk rode of blauwe plekken komen. Deze verdwijnen vanzelf in de dagen, gewoonlijk maximaal twee weken, na de behandeling.
Moxibustie
Bij Moxibustie gebruikt de acupuncturist in plaats van, of in combinatie met, naalden warmte door het verbranden van moxa (het kruid “artemesia vulgaris”). De moxa is geperst in een soort sigaarvorm, of is gewikkeld rond de kop van de acupunctuurnaald.
De verbranding geeft een prettig warmtegevoel op de huid en stimuleert de opheffing van blokkades in de meridiaandoorstroming. Moxa wordt meestal gebruikt bij de behandeling van spierpijn, gewrichtspijn, lusteloosheid, menstruatieproblemen, frozen shoulder, rugpijn, tennis elleboog, het omkeren van de baby bij stuitligging.
Kruidenpleisters
Kruidenbehandelingen en acupunctuur zijn nauw verweven. Dit is niet verwondelijk want beide zijn vaste onderdelen van de TCM en worden vanuit dezelfde visie ingezet om gezondheidsklachten te behandelen.
Bij kruidenpleisters wordt een speciale mix van kruiden op acupunctuurpunten aangebracht. De kruiden veroorzaken een zeer lichte irritatie van het acupunctuurpunt waarmee het acupunctuurpunt wordt gestimuleerd.
Voordeel van de kruidenpleisters is dat ze langere periode aaneengesloten aangehecht mogen blijven, vaak zelfs tot enkele uren aan toe. Kruidenpleisters worden vaak en met succes gebruikt bij bijvoorbeeld chronische astma, hooikoorts, en bij chronische diarhee, buikkrampen en gewrichtspijn.
In plaats van kruidenpleisters kan het ook nodig zijn om met kruidencompressen te werken. Deze worden dan korter gebruikt, maar de kruidenmix is hierop bepaald.
Tot slot
Acupunctuur kan effectief zijn bij het behandelen van klachten, ook wanneer die met de westerse geneeskunde, zoals behandelingen van de huisarts of specialist, onbehandelbaar zijn gebleken. Toch is het altijd belangrijk om behandelingen ook vanuit de westerse geneeskunde te bewaken. Kies wanneer u voor acupunctuur kiest daarom altijd voor een arts die heeft doorgeleerd voor acupunctuur. U vindt deze bij de beroepsverenigingen voor acupunctuurartsen.
Overleg met uw acupuncturist goed uw medische historie en medicijn gebruik. Mogelijk is naast de acupunctuur meer nodig, zoals kruidentherapie of krijgt u aanvullende voeding- of bewegingsadviezen.
Reageer op dit bericht