Een Amerikaanse onderzoeksteam* schreef onlangs dat huidkanker een chronische ziekte is. Daarbij stellen deze artsen dat we de zorg voor huidkanker kunnen verbeteren als we huidkanker als een chronische ziekte gaan behandelen/benaderen.

Artikel zet ons aan het denken

Dit geluid is niet nieuw. In 2012 schreef een Nederlandse dermatologe aan de Erasmus Universiteit al over deze zienswijze in haar proefschrift. Het Amerikaanse wetenschappelijke artikel met daarbij het aantal patiënten waarbij de huidkanker terug komt (recidieven), zet ons toch weer aan het denken.

Vooral de basaalcelcarcinomen

In het genoemde artikel spreken de artsen specifiek over basaalcelcarcinomen. Dat is een vorm van huidkanker die meestal bepekt blijft tot de lokale huid. Het kenmerkt zich door een rood bultje. Het groeit en gaat vaak snel open, geeft klachten van jeuk en kan spontaan bloeden.

Huidkanker als chronische ziekte

Het is een andere manier van naar deze ziekte kijken dan in de huidige praktijk gebeurt. Hoezo? Zorgverzekeraars willen vanwege kosten, patiënten minde laten controleren. Dit staat haaks op wat er in het artikel staat.
Indien een patiënt een basaalcelcarcinoom kan een dermatoloog dit nagenoeg altijd goed lokaal behandelen. De diagnose wordt meestal snel gesteld en verholpen onder lokale verdoving. Na de ingreep is de patiënt er dus ‘vanaf’.

Andere spelregels ziektekostenverzekeraar nodig

Wanneer we huidkanker gaan zien als een chronische ziekte, dan betekent dit ook andere zienswijze vanuit de ziektekostenverzekeraar en de behandelend arts. Het behandelen van een basaalcelcarcinoom past namelijk niet binnen de huidige regel: “een conditie die langer dan 1 jaar duurt en waarbij voortdurend medische zorg nodig is, en/of waarbij vermindering van lichamelijke activiteit optreedt”.

Kans op herhaling

Redeneer je vanuit de statistische gegevens, dan pas het wel: de Amerikaanse onderzoekers melden namelijk een kans van bijna 60 % om in 10 jaar na de eerste basaalcelcarcinoom (bcc) een tweede te krijgen. En zelfs 61,5 % kans om binnen 2 jaar opnieuw een bcc te krijgen.
Alweer wat jaren geleden hebben dermatologen met elkaar richtlijnen ontwikkeld. Hierin raden we regelmatige controles aan, juist vanwege de kans op terugkeren eerder op te sporen.

Naast de statistische gegevens over herhalingskans zijn er voor mij als behandelaar ook praktische redenen waarom ik de zorg rondom basaalcelcarcinomen zou beschouwen als een chronische aandoening.

Celschade in je jeugdjaren

Het is natuurlijk niet voor niets dat dermatologen hun patiënten voorlichten en waarschuwen om voorzichtig te zijn met de zon. Patiënten vertellen ons dat ze als kind te weinig of niet te zijn ingesmeerd met zonnebrand. Enkelen van hen gaan zelfs nu nog de discussie met hun ouders hierover aan.

In die tijd was er gewoonweg geen goed zonnebrandmiddel voorhanden en een bruin gekleurde huid werd gezien als gezond. Je kan stellen dat de schade in de huid al in die tijd is opgelopen. Veel patiënten gaan na een eerste bcc van start om hun leefstijl aan te passen en dat valt niet altijd mee. Zonvakanties zoals de meeste patiënten van kinds af aan gewend waren, moeten ze nu anders invullen. Zeker geen dagen strand, zee en zon achter elkaar.
Sommige mensen ontwikkelen zelfs een angst en onzekere gevoelens om nog in de zon te komen. Met de juiste bescherming is dat niet nodig.

Nazorg belangrijk

Leefstijl aanpassen is niet eenvoudig. Mensen die huidkanker hebben, kunnen daarin ook nazorg gebruiken zoals bij andere chronische huidziekten. Zoals we dat op ons verpleegkundig spreekuur bieden voor chronische huidziekten als psoriasis en eczeem. Dermatologen spannen zich daarnaast extra in om voorlichting te geven over huidkanker en zonneschade. Zoals op de Landelijke Dag voor Huidkanker.

Mensen met huidkanker neemt toe

Het aantal mensen dat huidkanker krijgt zal in de komende jaren blijven toenemen. Voor mij en mijn collega’s een uitdaging om de vele mensen zo goed mogelijk te behandelen.

Aanvulling:
Er bestaan meer soorten huidkanker, zoals in combinatie met bepaalde genetische syndromen. Daar gaat deze tekst niet over.

*) Team van de Department of Dermatology, Keck School of Medicine of USC (University of Southern California), Los Angeles

---