Wat zijn de meest gestelde vragen over het taboe seksueel misbruik bij kinderen en minderjarigen. Deze vraag legde de redactie van GezondTotaal voor aan deskundige Ivonne Meeuwsen. In dit artikel de top 10 van vragen die haar het meest gesteld worden.

Ben ik seksueel misbruikt?

Je bent seksueel misbruik als kind wanneer iemand die meer dan een jaar ouder was, overwicht op je had of geweld gebruikt heeft seksuele dingen met je heeft gedaan. Wat er dan precies gebeurd is kan variëren. Het is seksueel misbruik als de ander jou heeft gebruikt voor zijn of haar seksuele genot. Dat is hoe de wet er tegenaan kijkt.

Ik heb geen nee gezegd, ben ik dan toch seksueel misbruikt?

Ja. Een kind van onder de 16 jaar geniet de bescherming van de wet. Er bestaat geen toegestane seks met minderjarigen. Tussen minderjarigen onderling wordt het wat ingewikkelder. Dan gaat het bijvoorbeeld ook om het leeftijdsverschil en overwicht. Volwassenen of jongeren die meer dan één jaar ouder zijn zitten dus altijd fout als ze seksuele dingen met je doen. Ook als je dat zelf fijn vindt of er iets voor terug krijgt. Ook als je geen nee zegt. Ook als je verliefd op hem of haar bent.

Hoe kan het dat ik er na zoveel jaar nog steeds last van heb?

Seksueel misbruik is heel ingrijpend. Je was nog jong toen het gebeurde en als kind heb je nog niet veel levenservaring, dus komen levenslessen harder binnen. Bovendien is het taboe rondom seksueel misbruik heel groot. Daardoor kom je vaak alleen te staan. Je hebt dan hele intense ervaringen, maar je kunt er met niemand over praten. Dan sluit je dat op in je binnenste en je leert zo goed en zo kwaad als je kunt mee om gaan. De manieren waarop je met het misbruik bent omgegaan zitten je vaak later in je leven nog in de weg.

Welke therapie is de beste na seksueel misbruik?

Dit is een lastige vraag omdat dat heel erg afhangt van wie jij bent en wat je allemaal hebt meegemaakt. Ben je creatief? Ben je sportief? Ben je iemand die alles wil begrijpen? Voor elk soort mens is er wel een passende therapie. Wat je hebt meegemaakt en hoe je daar mee om bent gegaan maakt ook veel verschil. Heb je het allemaal weggestopt en ben je heel bang geworden? Dan heb je wat anders nodig dan iemand die heel opstandig is geworden en om het minste geringste uit hun vel springen. Verder maakt het veel uit wat het doel is van de therapie die je zoekt. Is het genoeg als je minder bang wordt of wil je het verleden helen? De antwoorden op al deze vragen en meer zijn bepalend voor welke therapie voor jou het beste is. Het is belangrijk dat je daarin zelf je eigen keuzes maakt.

Ik eigenlijk heb geen herinneringen, hoe kom ik er achter of ik misbruikt ben?

Het is heel naar als je niet kunt herinneren of je seksueel misbruikt bent of niet. Vaak zijn er wel kleine flarden of juist gaten in je herinnering, tijden of plaatsen waar je helemaal niets meer van weet. Wat kan helpen om herinneringen op te halen is om hele neutrale dingen te vragen. ‘Wie waren je beste vrienden op school?’ ‘Waar zat je aan tafel bij het avondeten?’ of ‘Welke kleur had je bureautje?’ Als je jezelf dat soort vragen gaat stellen (of een coach vraagt om je dit soort vragen te stellen) dan blijkt vaak dat je veel meer weet dan je denkt. Dan vallen eventuele gaten ook meer op.

Ik heb het idee dat ik seksueel misbruikt ben, hoe kan ik het zeker weten?

Je kunt natuurlijk onderzoek doen door mensen uit je jeugd te benaderen en te vragen wat zij van je weten. Hoezeer je ook denkt dat er nooit iemand iets aan je gemerkt heeft, er is altijd wel iemand die iets gezien heeft. Op school of thuis, je buren, familie of vrienden. Wat niet zo leuk is om te weten: Bijna alle misbruikers hebben meerdere slachtoffers. De kans dat jij de enige was is vrij klein. En soms kom je er niet achter. Dan moet je verder zonder het te weten. Ook daar kun je hulp bij vragen, hoe je dat moet aanpakken.

Moet ik mijn partner vertellen dat ik seksueel misbruikt ben?

Er moet van mij eigenlijk nooit iets, maar ik vind het wel verstandig om dat te doen. Met name als het gaat om een intieme relatie met iemand waarmee je verder wilt, misschien zelfs je leven wilt doorbrengen, dan is het belangrijk dat hij of zij dat weet. Ook als je het al helemaal denkt verwerkt te hebben is het belangrijk, want het blijft een kwetsbaarheid. Het is gewoon een risico dat je in de intimiteit sfeer komt, je getriggerd raakt. Als dat gebeurt is het fijn als je tegen je partner kunt zeggen: ‘Laat me even met rust, ik heb last van mijn verleden’ en dat je partner dan snapt dat je hem of haar nog steeds aardig vindt, maar dat ze toch even afstand nemen.

Moet ik mijn kinderen vertellen dat ik seksueel misbruikt ben?

Ook weer een lastige vraag. Ik denk dat het belangrijk is om vanaf heel jonge leeftijd met kinderen te praten over hun ‘intieme zone’. Dat ze privé-delen hebben waarover zij mogen beslissen en niemand anders. Wanneer je dat van jongs af aan doet, dan is het niet zo moeilijk om terloops eens te vertellen dat papa of mama ooit op die plekken is aangeraakt en dat ze dat niet fijn vonden. Als een kind open vragen stelt en je kunt het opbrengen, dan is open antwoorden daarop volgens mij de beste manier. Maar als je zelf nog heel erg in je eigen proces zit, dan is het misschien handiger om te vertellen dat het moeilijk is voor je om er over te praten, maar dat je er op terug komt op een moment dat je dat wel kunt.

Is het allemaal echt zo erg?

Ja. Het is echt zo erg. Voor een kind dat misbruikt wordt stopt de tijd, stopt de natuurlijk weg naar volwassenheid. De verwrongen seksualiteit van de ander wordt een kind aangedaan en als gevolg ervan gaat niet alleen de seksuele ontwikkeling van het kind scheefgroeien, maar het kind komt in een spagaat leugens en bedrog, geheimen en loyaliteiten. Vaak gaan die nog gepaard met dreigementen of trucjes van de misbruiker om het kind te isoleren.

Hoe vind ik een goede therapeut?

Een goede therapeut is een therapeut die bij je past, op dit moment in je ontwikkeling. Dat betekent ook dat het kan veranderen, als je een stukje verder op de weg naar heling bent. Het is dus goed om regelmatig bij jezelf na te gaan of je therapeut nog wel klopt bij waar je op dit moment bent. Vragen die je jezelf over een therapeut kunt stellen zijn:

• Voel ik me op mijn gemak?
• Heeft hij/zij ervaring met mijn problemen?
• Luistert hij goed naar wat ik zeg én naar wat ik bedoel?
• Voel ik met veilig genoeg om me te durven uiten?
• Klikt het met deze therapeut?

Deze vragen en veel meer informatie staan in het boekje: ‘Hulpverlening na seksueel misbruik. Wegwijzer in Traumaland’. Je kunt ook een aantal therapeuten die ervaring hebben met de hulp na seksueel misbruik vinden op deze website.

---