Kanker heeft een enorme impact op je leven. Emotioneel en lichamelijk verandert er heel veel. ‘je komt in een sneltrein te zitten waar je niet uit kunt’, is een veel gehoorde uitspraak over de periode na de diagnose kanker.

Een aantal veelvoorkomende bijwerkingen van chemotherapie zet ik hieronder op een rij, aangevuld met praktische tips om deze bijwerkingen te verlichten.

Tips bij droge huid

De chemotherapie droogt de huid van het gelaat en lichaam vaak sterk uit. Droge huid geeft schilfering van de huid, een trekkend, strak gevoel en jeuk. Door aan de droge huid te krabben krijg je wondjes wat weer moeilijker geneest. Ervoor zorgen dat de huid in een goede conditie blijft is belangrijk. Een aantal praktische tips:

• Vaak is het gebruik van een volle crème zonder toevoegingen al voldoende om de huid in betere conditie te brengen
• Niet te warm douchen
• Af en toe een hydraterend masker
• Eventueel een zachte peeling gebruiken om de schilfertjes te verwijderen

Wat te doen bij vette huid

Bij sommige chemokuren krijgt de huid juiste een acne-achtige uitslag. Het ziet eruit als puistjes, maar het is niet gevuld met talg maar met een waterachtige vloeistof. De huid voelt pijnlijk aan en de plekjes barsten soms spontaan open. Soms is alleen het gezicht aangedaan maar het kan ook soms van top tot teen voorkomen. Na het stoppen van de kuur verdwijnen de plekjes ook weer. Mijn tip om tot die tijd verlichting te geven:

• Haal de druk van de puistjes af door ze voorzichtig in te laten prikken (door bijvoorbeeld een huidtherapeut)
• Voorzichtig desinfecteren is van groot belang

Opties bij uitval van wimpers, wenkbrauwen en hoofdhaar

Bij veel chemokuren vallen ook de haren uit. Niet alleen het hoofdhaar maar ook het lichaamshaar verdwijnt (gedeeltelijk). Het hoofd wordt vaak bedekt met een haarwerk, muts of sjaaltje. De hoofdhuid kan ook erg droog/schilferig zijn. Deze behandelen we met een zachte peeling en daarna masseren we de hoofd met een prettige olie. Dit is verzorgend maar ook ontspannend voor de patiënt.
De wenkbrauwen kunnen getekend worden met een potlood of wenkbrauwpoeder. De ogen accentueer je met make-up om het ontbreken van de wimpers te camoufleren.

Nagelproblemen

Nagels en de huid van de handen en voeten kunnen ook aangedaan zijn door de chemokuur. Nagels brokkelen, splijten of laten los. Dit kan erg pijnlijk zijn. Het advies is om de nagels kort te houden door ze regelmatig te vijlen met een glazen vijl. De nagelriemen kunnen ingesmeerd worden met een speciale nagelolie om de nagel vanuit de wortel te voeden en gezonder te maken.

Voor de voetverzorging verwijzen we mensen door naar de oncologisch voetverzorger. Die is gespecialiseerd in het behandelen van de problemen met de voeten bij de behandeling van kanker.

Verantwoording
Bovenstaande heb ik geschreven vanuit mijn ervaring als huidtherapeut. Ik werk al jaren tweewekelijks een dag in het ziekenhuis Westfriesgasthuis te Hoorn op de afdeling oncologie. Daar ben ik verbonden aan de stichting ‘Look Good … Feel Better’. Ik behandel daar mensen die door chemotherapie last hebben van een veranderd uiterlijk.

---