Een tijdje terug heb ik een artikel geplaatst over zwangerschap en seksueel misbruik. Hoe een verleden waarin negatieve seksuele ervaringen een rol spelen van invloed kunnen zijn op het verloop van de zwangerschap en de geboorte. 

Daarbij deed ik een oproep om mee te werken aan een onderzoek van twee studenten Verloskunde, Lotte Waard en Jurren Albers, waaraan veel lezers gehoor gaven, waarvoor dank. Ik beloofde om de resultaten hier ook te publiceren.

Manier van vraagstelling belangrijk

Het onderzoek richtte zich op de vraagstelling door de verloskundige bij zwangeren. De studenten was opgevallen in hun stage, dat in de praktijk als de vraag gesteld wordt, mensen soms verrast en niet altijd positief reageerden. ‘Waarom stelt u deze vraag?’ Ze vroegen zich af wat de juiste manier en het juiste tijdstip zou zijn om deze gevoelige vraag te stellen.

Experts spreken elkaar tegen

De eerste stap die Lotte en Jurren deden was een literatuuronderzoek. Uit de studieboeken die zij geraadpleegd hebben bleken twee dingen: De experts waren het niet met elkaar eens én aan de doelgroep, de zwangeren zelf, was het nooit gevraagd. Dat zijn natuurlijk perfecte omstandigheden om een gedegen kwalitatief onderzoek te doen.

Het werven van respondenten

De onderzoekers maakten zich van te voren zorgen of ze wel voldoende respondenten zouden kunnen vinden die met hen in gesprek wilden over wat zij meemaakten. Voor de werving van zwangeren zonder seksueel misbruik ervaringen konden ze goed terecht bij hun voormalige stageadressen. Voor de werving van mensen met seksueel misbruik ervaringen riepen ze mijn hulp in. Gelukkig was de respons goed en hebben zij voldoende mensen kunnen interviewen om conclusies te trekken.

Hoe vragen naar negatieve seksuele ervaring

De vraagstelling over negatieve seksuele ervaringen wordt door beide groepen respondenten (met en zonder deze negatieve ervaringen) als heel belangrijk gekenmerkt. Beide groepen gaven aan:

• Dat dit het beste al in de intake kon gebeuren.
• Liefst ook nog eens gaande het traject. (Want tijdens de intake kan het zijn dat je de verloskundige nog niet goed genoeg kent om hierover te praten. Het is dus belangrijk om er (ongeacht het antwoord) op terug te komen.
• Een directe vraag werd als prettig ervaren.
• Eén respondent gaf daarbij aan dat het van belang is om ook schriftelijk de vraag te stellen omdat dit soms laagdrempeliger is dan het echt vertellen.

De groep zwangeren zonder negatieve seksuele ervaringen gaf daarbij aan dat de vraag wel enige inleiding behoeft, over waarom deze gesteld wordt. Opvallend is dat dit door de vrouwen die wél negatieve seksuele ervaringen hadden niet genoemd is.

Stel een directe vraag!

Waar de experts het met elkaar oneens waren, over óf en wanneer de vraag gesteld moest worden, zijn de zwangeren zelf het opmerkelijk met elkaar eens. Stel een directe vraag! Stel de vraag al in de intake, leg uit waarom je er naar vraagt en kom er halverwege nog eens op terug. Stel de vraag ook schriftelijk.

Stel ook in privé vragen

Een aanvulling, die wellicht niet binnen de scope van het onderzoek viel, maar waarvan ik denk dat hij erg belangrijk kan zijn: stel de vraag (ook) privé: dat wil zeggen, niet in bijzijn van de partner. Want seksueel partnergeweld komt vaker voor dan je denkt.

Voorkom stress en maak plannen

Waarschijnlijk is tijdens een zwangerschap beginnen aan een heel proces rondom de verwerking van een verleden van seksueel misbruik, niet zo’n goed idee. Er is zoveel aan de hand in je lichaam door de zwangerschap zelf, dat het extra stress kan geven als je op dat moment aan de slag gaat met trauma’s uit het verleden. En stress is niet goed voor de baby. Wat je wel kunt doen is concreet aan de slag met oefeningen om rustig te blijven, om goed voor jezelf te zorgen, ontspanningsoefeningen voor buik en bekkenbodemgebied. En je kunt een plan maken, zoals ik in de vorige blog hierover vertelde.

Meer weten? Hier vind je de eindpresentatie van het onderzoek.

---